ایزولاسیون چیست؟ آشنایی کامل با ایزولاسیون ساختمان

ایزولاسیون یا عایق بندی، کلید داشتن خانه‌ای سالم، راحت و با بهره‌وری انرژی بالاست. شاید ایزولاسیون ساختمان در نگاه اول چندان ضروری به نظر نرسد؛ اما بسیار مهم‌‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. با Insulation صحیح، ساختمان شما در برابر عوامل محیطی مقاومت می‌کند که این امر به حفظ کیفیت سازه، صرفه جویی در هزینه‌ها و بهبود کیفیت زندگی ساکنان منجر خواهد شد. در مطلب امروز قصد داریم به طور کامل به بحث ایزولاسیون رطوبتی بپردازیم. امیدواریم تا پایان همراه ما باشید.

ایزولاسیون چیست؟

به طور کلی ایزولاسیون (Insulation) به معنای ایجاد یک لایه محافظتی بر روی کف، بام، دیوار، درزها و… است که هدف اصلی آن محدود کردن یا به حداقل رساندن انتقال ناخواسته عوامل مختلفی مانند گرما، سرما، صدا یا رطوبت از یک فضا به فضای دیگر است. در بحث ساختمان‌سازی، این مفهوم می‌تواند برای کنترل حرارت (جهت حفظ دمای مطلوب)، صدا (برای ایجاد آرامش) و خصوصا رطوبت (به منظور محافظت از سازه) به کار رود. Insulation رطوبتی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع عایق‌ بندی است. ایزولاسیون رطوبتی یا عایق ‌بندی رطوبتی، به مجموعه مواد و روش‌هایی گفته می‌شود که برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به داخل ساختمان یا بین بخش‌های مختلف آن به کار می‌روند. هدف اصلی این فرایند، محافظت همه جانبه از سازه و تأسیسات ساختمان در برابر آسیب‌های مخرب ناشی از رطوبت مانند رشد کپک، ایجاد لکه، آسیب به تجهیزات داخلی ساختمان و همچنین جلوگیری از کاهش مقاومت سازه است.

انواع ایزولاسیون

معیارهای مختلفی برای دسته بندی Insulation ساختمان وجود دارد. آشنایی با انواع ایزولاسیون رطوبتی برای سازه به شما کمک می‌کند که بهترین انتخاب را با توجه به شرایط پروژه ساختمانی‌تان انجام دهید.

۱.بر اساس ساختار نهایی پس از اجرا

یکی از مهم‌ترین معیارها برای طبقه بندی انواع Insulation ، شکل نهایی عایق پس از نصب است. بر این اساس، عایق‌ها به صورت زیر دسته بندی می‌شوند:

• عایق‌های یکپارچه (بدون درز): این نوع عایق‌ها پس از اجرا، سطحی کاملاً یکدست و بدون هیچ ‌گونه درز یا اتصال قابل مشاهده ایجاد می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که احتمال نفوذ رطوبت از نقاط ضعف احتمالی به حداقل برسد. عایق‌های پلیمری مایع، امولسیون‌ها و عایق‌های پایه سیمانی جزء عایق‌های یکپارچه محسوب می‌شوند.
• عایق‌های درزدار (نواری یا تایلی): این عایق‌ها به دلیل ماهیت ورقه‌ای یا نواری‌شان در هنگام نصب دارای نقاط همپوشانی یا درزهای اجرایی هستند. قیرگونی و ژئوممبران‌ها که به صورت رول نصب می‌شوند و همچنین تایل‌های شیروانی در این گروه قرار می‌گیرند. آب ‌بندی دقیق و صحیح این درزها برای عملکرد بهینه عایق ضروری است.
• عایق‌های نفوذی (بدون ایجاد فیلم): این دسته از عایق‌ها برخلاف دو گروه قبلی، لایه‌ای فیزیکی روی سطح ایجاد نمی‌کنند. بلکه با نفوذ به عمق مصالح (مانند بتن یا آجر)، خواص آب‌گریزی به آنها می‌بخشند و یک سد رطوبتی درونی تشکیل می‌دهند. محصولات نانو و نفوذگرهای کریستال‌شونده نمونه‌هایی از این نوع عایق‌ها هستند که پس از اجرا، ظاهر سطح را تغییر نمی‌دهند.

۲. بر اساس مواد تشکیل ‌دهنده

ایزولاسیون ساختمان بر اساس مواد اولیه به کار رفته در ساخت عایق نیز انواع مختلفی دارد:

• عایق‌های رطوبتی پلیمری: این گروه شامل طیف وسیعی از عایق‌های مدرن با پایه پلیمری است که انعطاف‌پذیری، چسبندگی و دوام بالایی دارند. عایق‌های اکریلیک، پلی‌اورتان (به صورت مایع یا فوم اسپری) و همچنین ژئوممبران‌ها (ورقه‌های پلیمری با مقاومت بالا) از جمله پرکاربردترین‌ عایق‌های این دسته به شمار می‌روند. چسب آب ‌بندی و رزین Z90 که بر پایه رزین‌های آکریلیک و با بهره‌گیری از تکنولوژی نانو ساخته شده است نیز در این دسته قرار می‌گیرد.
• عایق‌های رطوبتی پایه سیمانی: این عایق‌ها بر پایه سیمان و به صورت دوجزئی (پودر و مایع که در محل مخلوط می‌شوند) یا تک‌جزئی (پودر که با آب مخلوط می‌شود) مورد استفاده قرار گیرند. این عایق‌ها برای آب‌بندی سطوح بتنی و ملاتی خصوصا در محیط‌های مرطوب مانند سرویس‌های بهداشتی و زیرزمین‌ها بسیار مناسب هستند.
• عایق‌های رطوبتی پایه قیری: این عایق‌ها شامل موادی بر پایه قیر هستند. ایزوگام (عایق رطوبتی پیش‌ساخته قیری پلیمری)، قیرگونی (ترکیب قیر مذاب و لایه‌های گونی) و امولسیون‌های پایه قیری که به صورت مایع اجرا می‌شوند، در این دسته قرار می‌گیرند.
• عایق‌های رطوبتی بر پایه نانو: این عایق‌ها با بهره‌گیری از فناوری نانو ساخته شده‌اند. ذرات نانو با نفوذ به ساختار مصالح، خواص آب‌گریزی و ضدآب به آنها می‌بخشند و سطوح را در برابر نفوذ رطوبت مقاوم می‌کنند.

۳. بر اساس روش اجرا

انواع ایزولاسیون بر اساس روش اجرا به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• عایق‌های رطوبتی سرد‌اجرا: این عایق‌ها برای نصب نیازی به حرارت ندارند و به راحتی با استفاده از ابزارهایی مانند ماله، قلم‌مو، غلطک یا اسپری بر روی سطح اعمال می‌شوند. اکثر عایق‌های پایه سیمانی، پلیمری مایع و نانو در این گروه قرار می‌گیرند.
• عایق‌های رطوبتی گرم‌اجرا: این دسته از عایق‌ها برای چسبیدن به سطح زیرین به حرارت و شعله نیاز دارند. ایزوگام و قیرگونی از نمونه‌های بارز عایق‌های گرم‌اجرا هستند.

۴. بر اساس ساختار عایق در هنگام اجرا

با در نظر گرفتن ساختار عایق در هنگام اجرا، دو دسته بندی ‌زیر وجود دارد:

• عایق‌های رطوبتی درجا: مواد عایق در محل مورد نظر با هم ترکیب و اعمال می‌شوند تا یک لایه محافظتی تشکیل دهند. عایق قیرگونی، عایق‌های پایه سیمان، پلیمری مایع و نانو از جمله عایق‌هایی هستند که به صورت درجا اجرا می‌شوند.
• عایق‌های رطوبتی پیش‌ساخته: به عایق‌هایی گفته می‌شود که لایه‌ی عایق رطوبتی به صورت آماده در کارخانه تولید شده و به شکل رول یا ورق به محل پروژه منتقل می‌شود. در محل، این رول‌های آماده بر روی سطح زیرین چسبانده می‌شوند. ایزوگام و ژئوممبران از مهم‌ترین نمونه‌های این دسته هستند که نصب آنها معمولاً سریع‌تر است.

ایزولاسیون سرویس بهداشتی

ایزولاسیون سرویس‌ بهداشتی به دلیل حجم بالای مصرف آب و وجود رطوبت برای حفظ سلامت و دوام ساختمان حیاتی است. در حالی که روش‌های سنتی مانند قیرگونی و ایزوگام همچنان برای Insulation سرویس بهداشتی به کار می‌روند؛ این عایق‌ها معمولاً نیاز به تخریب کامل کف و دیوارها دارند که عملیاتی زمان‌بر، پرهزینه و دشوار در واحدهای مسکونی است (خصوصا زمانی که سرویس‌های بهداشتی قدیمی دچار نم‌زدگی ناشی از نشست سازه یا تخریب عایق قبلی می‌شوند). با پیشرفت تکنولوژی، راه‌ حل‌های مدرن و بدون نیاز به تخریب برای عایق بندی سرویس بهداشتی ارائه شده است. استفاده از چسب آب ‌بندی و رزین NSG-Z90 امکان آب ‌بندی مجدد را بدون نیاز به کندن کاشی و سرامیک فراهم می‌کند. این محصول پلیمری به روش سرد‌اجرا به کار می‌رود و با چسبندگی بسیار بالا و قابلیت نفوذ عالی، لایه‌ای یکپارچه و ضدآب ایجاد می‌کند که ۱۰۰ درصد آب ‌بند، آنتی‌باکتریال و مقاوم در برابر شوینده‌هاست. این روش نوین علاوه بر صرفه‌جویی چشمگیر در هزینه و زمان اجرا، دوام طولانی مدت را بدون تغییر در ظاهر سطوح تضمین می‌کند و به طور مؤثر از آسیب‌های ناشی از رطوبت، مانند رشد کپک و تخریب سازه، جلوگیری می‌نماید.

ژئوممبران چیست؟

ژئوممبران یک نوع پیشرفته از مصالح ژئوسنتتیک پلیمری است که نقش مهمی در صنعت عایق ‌بندی ایفا می‌کند. این ورقه‌های نفوذناپذیر که عمدتاً از پلی‌اتیلن سنگین (HDPE) و پلی‌وینیل کلراید (PVC) ساخته می‌شوند، عایق‌بندی ۱۰۰٪ و طول عمر بالایی ارائه می‌دهند و جزء مؤثرترین محصولات آب‌ بندی به شمار می‌روند. ژئوممبران‌ها از طریق فرآیند اکستروژن و با افزودن پایدارکننده‌هایی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها تولید می‌شوند و مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر اشعه فرابنفش خورشید (UV) و رشد ریشه گیاهان دارند. نصب آنها در استخرهای خاکی، نیازی به زیرسازی پیچیده ندارد و تنها با بستری از خاک نرم امکان پذیر است. این ورقه‌ها به صورت توپی به محل پروژه ارسال شده و توسط مجریان ماهر با دستگاه جوش (اتو) و اکسترودر به هم متصل می‌شوند. نفوذناپذیری بی ‌نظیر و مقاومت در برابر اسیدها و بازها، ژئوممبران را به انتخابی ایده‌آل برای ساخت و عایق ‌بندی استخرها، تونل‌ها، مخازن آب و مواد شیمیایی و روف ‌گاردن‌ها تبدیل کرده است.

حرف آخر

ایزولاسیون رطوبتی از مهم‌ترین اقداماتی است که به منظور افزایش دوام سازه و حفظ کیفیت و ظاهر آن در دراز مدت انجام می‌شود. انواع مختلفی از ایزولاسیون ساختمان وجود دارند که بر اساس فاکتورهایی نظیر مواد تشکیل دهنده، روش اجرا و… دسته بندی می‌شوند. Insulation سرویس بهداشتی، رایج‌ترین عایق بندی رطوبتی ساختمان است که با روش‌های سنتی مانند قیرگونی و ایزوگام و همچنین عایق‌های نوین نانو و پلیمری قابل انجام است. روش Insulation مناسب برای هر سازه با توجه به شرایط پروژه، میزان بودجه و اولویت‌های کارفرما مشخص می‌شود.

https://drytechcorp.com/blog/types-of-waterproofing-materials/

https://www.baumerk.com/en/blog/what-are-the-waterproofing-materials