آب بندی مخازن، در صورتی که به درستی انجام شود میتواند برای سالهای طولانی از نشتی مواد جلوگیری کرده و محتویات درون آن را ایمن نگه دارد؛ اما در مقابل مخازنی که به درستی آب بندی نشوند، در معرض طیف وسیعی از مشکلات مانند نفوذ آلودگی، نشتی و آسیبهای ساختاری قرار میگیرند. این مشکلات نه تنها عملکرد مخزن را به خطر میاندازد، بلکه هزینههای نگهداری را نیز افزایش میدهد.
انتخاب ماده عایق مناسب و استفاده صحیح از آن میتواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند؛ اما این مواد تنوع زیادی داشته و هر کدام برای مخازن مختلفی مناسب هستند. با شناخت این مواد و نحوه آب بندی مخزنهای فلزی و بتنی، میتوانید بهترین انتخاب را برای نیازهای خود داشته باشید و آب بندی بادوام و قابل اطمینانی انجام دهید.
بهترین مواد آب بندی مخازن
انتخاب ماده عایق مناسب برای آب بندی موثر مخازن بسیار ضروری است. در ادامه چند نوع متداول از این مواد و کاربردهای آنها را بررسی میکنیم:
1. چسبهای اپوکسی
اپوکسی یک ماده بسیار قوی و بادوام است که به طور گسترده برای آب بندی مخازن استفاده میشود. این چسب، چسبندگی بسیار خوب و مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی و رطوبت دارد؛ چسب اپوکسی هم برای مخازن فلزی و هم بتنی مناسب است و در شرایط مختلف، آب بندی قابل اعتمادی ایجاد مینماید. با این حال، این ماده انعطافپذیری کمی دارد و برای مخازنی که انبساط و انقباض قابلتوجهی دارند، گزینه مناسبی نیست.
2. چسبهای پلی یورتان
پلی یورتان به دلیل انعطافپذیری بالای خود، برای محیطهای با تغییرات دمایی زیاد، انتخاب بسیار مناسبی است. این ماده مقاومت خوبی در برابر سایش دارد و به خصوص برای سطوح فلزی و پلاستیکی چسبندگی مناسبی ایجاد میکند. این ویژگیها، پلی یورتان را به انتخابی عالی برای مخازن تبدیل میکند.
3. چسبهای سیلیکونی ماستیک
سیلیکون به دلیل خاصیت ارتجاعی بالا و مقاومت در برابر دمای شدید مورد توجه قرار گرفته است. این چسب برای مناطقی که تغییرات حرارتی زیادی دارند مناسب است و روی سطوحی مانند شیشه و فلز عملکرد خوبی نشان میدهد؛ اگرچه سیلیکون انعطافپذیری بالایی دارد، اما چسبندگی آن ممکن است به اندازه اپوکسی یا پلی یورتان نباشد. بنابراین، بهتر است در مواردی استفاده شود که انعطافپذیری اهمیت بیشتری نسبت به چسبندگی دارد.
آب بندی مخازن فلزی
انتخاب بهترین روش آب بندی مخازن فلزی تا حدودی به شرایط نگهداری و محتوای مخزن بستگی دارد. به طور کلی، علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، چسبهای پایه پلیمری به ویژه نوع اکریلیک، انتخابی مقرون به صرفه و در دسترس برای این منظور است؛ چسب پاداب که به عنوان چسب آب بندی مخازن فلزی قابل استفاده است، یک ماده خمیری است که میتواند برای گرفتن انواع منافذ و ترمیم مخازن به کار رود.
اگرچه استفاده از ایزوگام و قیر برای مخازن آب آشامیدنی توصیه نمیشود، اما این روش برای مخازن فلزی کارایی خوبی دارد. همچنین مواد آب بندی SBR میتوانند برای سطوح خارجی مخازن فلزی استفاده شوند. این ماده قادر به ترمیم ترکهای کوچک و متوسط بوده و اثر آن برای سالها باقی میماند.
آب بندی مخازن بتنی
مخازن و استخرهای بتنی را میتوان به کمک مواد مانند چسب اپوکسی و چسبهای رزینی نانو به خوبی آب بندی کرد. چسبهایی مانند P100 و Z90 میتوانند با دوغاب سیمانی نیز مخلوط شوند و یک پوشش بسیار قوی برای آب بندی مخازن بتنی ایجاد نمایند. پلی اوره نیز یکی از مواد پرکاربرد برای آب بندی مخزن بتنی جهت نگهداری آب قابل شرب بوده که انعطافپذیر، مقاوم و بادوام است. علاوه بر این، پلی اوره در تماس با آب عرق نکرده و تخریب نمیشود و حتی پس از مدتها قرارگیری در آب، رطوبت را جذب نکرده و متورم نمیگردد.
نحوه آب بندی مخازن
برای آب بندی صحیح مخازن، لازم است که مراحل زیر را طی نمایید:
۱- آماده سازی
آماده سازی سطح مخزن اولین و مهمترین مرحله در آب بندی است. ابتدا باید سطح مخزن را به دقت تمیز کنید تا هرگونه آلودگی، زنگزدگی یا چربی که ممکن است بر چسبندگی چسب تاثیر بگذارد، کاملا از بین برود. برای این کار میتوانید از مواد شوینده مناسب استفاده نمایید. پس از اتمام شستشو، حتما سطح را کاملا خشک کنید؛ زیرا وجود رطوبت میتواند باعث کاهش کارایی درزگیرها شود.
۲- انتخاب ماده عایق مناسب
انتخاب عایق مناسب برای آب بندی مخازن، مرحله بعدی است که باید با دقت انجام شود. در این مرحله باید جنس مخزن (فلزی، بتنی یا پلاستیکی) و همچنین نوع محتوایی که در مخزن نگهداری میشود را در نظر بگیرید. درزگیرهای مختلفی مانند اپوکسی، پلی یورتان، رزین نانو، پلی اوره و سیلیکون هر کدام ویژگیهای منحصر به فردی دارند که باید با نیازهای مخزن شما سازگار باشند.
۳- اجرای آب بندی مخزن
پس از انتخاب درزگیر مناسب، نوبت به اجرای آن میرسد. درزگیر را دقیقا طبق دستورالعمل سازنده اعمال نمایید. برای پوشش یکنواخت میتوانید از قلم مو یا غلتک استفاده کنید. در این مرحله باید به درزها و اتصالات توجه ویژه داشته باشید؛ چرا که این نقاط بیشترین احتمال نشتی را دارند. دقت در این مرحله میتواند از بسیاری مشکلات آینده جلوگیری کند.
۴- خشک شدن
پس از اجرای عایق، باید زمان کافی برای خشک شدن کامل بدهید. مدت زمان خشک شدن بسته به نوع درزگیر و شرایط محیطی متفاوت است. در این مدت باید از هرگونه تماس یا ایجاد اختلال در سطح درزگیر خودداری نمایید تا فرآیند خشک شدن به درستی انجام گیرد.
۵- تست کردن
پس از اتمام زمان خشک شدن، مرحله بازرسی نهایی انجام میشود. سطح درزگیر را به دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید هیچ حباب یا نقطه خالی وجود ندارد. در صورت مشاهده هرگونه نقص، باید قبل از استفاده از مخزن، آن را برطرف نمایید.
نکات مهم برای افزایش دوام آب بندی مخازن
نگهداری مناسب از مخزن آب بندی شده، میتواند به صورت طولانی مدت از نشتی جلوگیری کند، محتویات مخزن را ایمن نگه دارد و از بروز خسارات پرهزینه پیشگیری نماید. برخی اقدامات که به ماندگاری بیشتر آب بندی مخازن کمک میکند عبارتند از:
- بررسیهای منظمی برای ارزیابی سلامت عایق بندی انجام دهید. در این بررسیها باید به دنبال علائم فرسودگی مانند ترکها، تغییر رنگ یا پوسته پوسته شدن باشید. این نشانهها میتوانند حاکی از ضعف آب بندی باشند و تعمیر فوری آن میتواند از مشکلات بعدی جلوگیری نماید.
- سطح مخزن را همیشه تمیز نگه دارید تا از آسیب به مواد آب بندی جلوگیری شود.
- در صورت امکان، مخزن را از تماس با مواد خورنده و تابش مستقیم آفتاب دور نگه دارید.
جمع بندی
مخزنها به دلیل تماس دائمی با مایعات و رطوبت، به سادگی در معرض ایجاد نشتی، ورود آلودگی و فاسد شدن مواد هستند؛ به همین دلیل، لازم است که نسبت به آب بندی صحیح آن دقت داشته باشید. مواد مانند چسب اپوکسی، چسب ماستیک و چسبهای سیلیکونی از موادی هستند که برای آب بندی مخازن به کار میروند. همچنین برای عایق کاری مخازن فلزی، میتوانید از چسب پاداب که یک رزین پلیمری بسیار با کیفیت است استفاده نمایید.
مخازن بتنی را علاوه بر چسب اپوکسی، میتوان با ایزوگام (در صورتی که محتویات آن خوراکی نباشد) یا با چسبهای رزینی نانو آب بندی کرد. برای آب بندی مخزن، لازم است ابتدا هرگونه آلودگی را پاک کرده و پس از انجام آب بندی، اجازه دهید کاملا خشک شود. چنانچه به خرید انواع مواد آب بندی مخزن نیاز دارید یا در مورد نحوه عایق کاری مخازن دچار ابهام یا سوالی هستید، توصیه میکنیم با کارشناسان NSGkala مشورت نمایید.
منابع
https://tankliners.com.au/sealing-tank-properly-need-to-know/
https://www.trubuild.in/blogs/how-to-choose-the-right-waterproofing-method-for-your-water-tank/
https://prowaterproofing.com.au/concrete-tank-waterproofing/
https://lakhwa.com/how-to-seal-a-steel-water-tank-and-stop-leakage-from-it/