آموزش آب بندی روف گاردن و باغچه آن به صورت اصولی

امروزه احداث روف گاردن یا بام سبز رواج پیدا کرده است. روف گاردن‌ها فواید متعددی دارند؛ آنها دمای داخل ساختمان را کم می‌کنند و اثر گرمای شهری را کاهش می‌دهند، دی ‌اکسید کربن را جذب می‌کنند، با کاهش گرد و غبار، کیفیت هوا را بهتر می‌کنند و در عین حال به زیبایی ساختمان و محیط اطراف آن می‌افزایند. از آنجایی که بام‌ ساختمان در معرض عوامل خارجی مانند باران، تغییرات دما، تجمع آب و سایر تأثیرات قرار دارد، آب ‌بندی روف گاردن، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های پروژه است که از نفوذ آب جلوگیری می‌کند و دوام ساختمان را تضمین می‌نماید. برای آشنایی با نحوه عایق کاری روف گاردن و جزئیات مربوط به آن با ما همراه باشید.

آب بندی روف گاردن چه ضرورتی دارد؟

عایق کاری روف گاردن به دلایل متعددی ضرورت دارد. موارد زیر، مهم‌ترین مزایای آب بندی روف گاردن هستند:

جلوگیری از نشت: غشاهای آب ‌بند با ایجاد یک مانع از نفوذ آب به ساختار زیرین جلوگیری می‌کنند. این امر از سقف و ساختمان در برابر خسارات ناشی از نشت آب مانند تخریب ساختاری، رشد کپک و آسیب‌های داخلی ناشی از آب محافظت می‌کند.

افزایش یکپارچگی ساختاری: آب ‌بندی با مهر و موم کردن سطح سقف به حفظ یکپارچگی ساختاری ساختمان کمک می‌کند. این کار از نفوذ آب به سقف که می‌تواند به مرور زمان باعث تضعیف مصالح ساختمانی شود، جلوگیری خواهد کرد.

افزایش طول عمر سقف: سیستم‌های آب ‌بندی سقف در برابر عوامل خارجی از جمله رطوبت، نور خورشید و نوسانات دما محافظت می‌کنند. این امر به افزایش دوام سقف کمک کرده و نیاز به تعمیرات مکرر یا تعویض زودهنگام سقف را کاهش می‌دهد.

بهبود بهره‌ وری انرژی: مواد آب بندی می‌توانند خواص عایق‌ بندی سقف را بهبود بخشند. کاهش انتقال حرارت و به حداقل رساندن مسیرهای آن به بهبود بهره ‌وری انرژی کمک کرده که نیاز به گرمایش یا سرمایش بیش از حد را کاهش می‌دهند و در نتیجه هزینه‌های انرژی را پایین می‌آورند.

تقویت جذابیت ظاهری: سیستم‌های آب‌ بندی را می‌توان با مواد تکمیلی مختلف ترکیب کرد تا روف گاردن از نظر بصری جذاب‌تر شود. لایه آب ‌بند به عنوان یک پایه محافظ برای باغچه عمل می‌کند و امکان نصب گذرگاه‌ها، گلدان‌ها و سایر اِلمان‌های محوطه ‌سازی را فراهم می‌‌نماید.

افزایش ارزش ملک: آب‌ بندی مناسب روف گاردن، عملکرد و دوام طولانی مدت باغچه روی پشت بام را تضمین می‌کند، جذابیت آن را افزایش داده و به طور بالقوه ارزش ملک در بازار را بالا می‌برد.

شرایط لازم برای آب بندی موفق روف گاردن

آب بندی روف گاردن مستلزم شرایطی است تا به ویژگی های یک سیستم آب بندی ایده آل دست یافت. این ویژگی ها عبارتند از:

• مقاومت در برابر نفوذ ریشه و تخریب ناشی از میکروارگانیسم‌ها: سیستم آب بند روف گاردن باید از سقف در برابر نفوذ ریشه‌های گیاهان به لایه‌های زیرین و همچنین تخریب ناشی از میکروارگانیسم‌ها محافظت کند .
• مقاومت در برابر بار و عوامل جوی: سیستم آب ‌بندی باید توانایی تحمل بارهای وارده (مانند وزن خاک و گیاهان) و همچنین مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف را داشته باشد.
• مقاومت در برابر غوطه‌وری در آب: این سیستم باید در صورت تجمع آب روی سطح بام، خاصیت آب ‌بندی خود را حفظ کند و دچار نشتی نشود.
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی: سیستم آب‌ بندی باید در برابر مواد شیمیایی احتمالی موجود در خاک یا کودهای مورد استفاده در باغچه مقاوم باشد.
• خواص مکانیکی مناسب: این سیستم باید از استحکام کششی کافی، ازدیاد طول و مقاومت در برابر پارگی برخوردار باشد تا در اثر تنش‌های مختلف دچار آسیب نشود.

انواع روش‌های آب بندی روف گاردن

روش‌های آب ‌بندی روف گاردن تنوع قابل توجهی دارند و به عوامل متعددی از جمله نوع کاربری بام، شرایط آب و هوایی منطقه، بودجه در نظر گرفته شده و الزامات خاص پروژه بستگی دارند. رایج‌ترین روش‌های عایق بندی روف گاردن عبارتند از:

عایق‌ بندی با مواد نانو: یکی از بهترین روش‌های نوین استفاده از عایق‌های نانو است که با رزین‌های پودری و مایع مانند چسب و افزودنی بتن، چسب آب بندی، چسب و افزودنی کاشی ملات لایه‌ای مقاوم، نفوذناپذیر و با قابلیت چسبندگی بالا روی سطوح سیمانی و بتنی ایجاد می‌کنند. این روش نسبت به قیرگونی و ایزوگام، مقاومت بهتری در برابر فشار آب، سایش، اشعه UV و نفوذ ریشه گیاهان دارد و نصب آن آسان‌تر و بهداشتی‌تر است.

عایق ‌بندی با فایبرگلاس: این روش با استفاده از رزین‌های نفتی و الیاف مش، عایقی بسیار مقاوم در برابر شرایط جوی است و دارای تحمل وزن بالا و دوام طولانی می باشد. با این حال، کیفیت مواد و اجرای صحیح در عملکرد آن تعیین ‌کننده است.

عایق ‌بندی با رزین‌ها: پلیمرها، کوپلیمرها و رزین‌های آکریلیک با کیفیت بالا، عملکرد بهتری نسبت به مواد نفتی در عایق کاری روف گاردن ارائه می‌دهند و در انواع تک و دو جزئی موجود هستند.

استفاده از کاشی و موزائیک: کاشی‌ها و موزائیک‌های ضد آب و ضد خوردگی، یکی دیگر از راهکارهای موثر برای آب بندی مطلوب روف گاردن‌ها هستند که ضمن حفظ زیبایی، از مواد نفتی نیز استفاده نمی‌گردد. این روش که شامل استفاده از چسب‌های عایق مخصوص در بین کاشی‌ها و موزائیک‌ها است، هزینه بالا و نصب نسبتا دشواری دارد.

آب بندی با مواد پلاستیکی: انواع مختلف پلاستیک‌ها با مقاومت‌های متفاوت در صورت اجرای تخصصی و استفاده از دستگاه‌های ویژه می‌توانند عایق مناسبی برای روف گاردن باشند؛ اما هزینه بالا و نیاز به تخصص از معایب این روش است.

عایق کاری با قیرگونی: این روش سنتی با ترکیب قیر و گونی و اجرای لایه‌لایه انجام می‌شود و نیاز به لایه محافظ دارد. مقاومت آن در برابر شرایط جوی و رطوبت در مقایسه با روش‌های نوین کمتر است.

عایق ‌بندی با ایزوگام: این عایق پیش‌ساخته قیری و پلیمری به دلیل انبساط و انقباض زیاد در برابر تغییرات دما و عمر نسبتاً کوتاه، گزینه ایده‌آلی برای روف گاردن محسوب نمی‌شود و بیشتر در فضاهای بسته کاربرد دارد.

آب بندی با پشم شیشه و پشم سنگ: پشم شیشه ارزان و نصب آن آسان است؛ اما در برابر رطوبت و آتش ضعیف است. در حالی که پشم سنگ مقاومت بهتری دارد اما گران‌تر و نصب آن دشوارتر است.

عایق کاری با پلی استایرن: این ماده سبک و ارزان با نصب آسان، نسبت به سایرعایق‌ها مقاومت کمتری در برابر رطوبت و آتش دارد.

نحوه عایق کاری روف گاردن

آب‌بندی روف گاردن بسته به ابعاد، نوع سازه و متریال مورد استفاده ممکن است متفاوت باشد، اما مراحل اصلی آن تقریباً مشابه است. نخستین گام، آماده‌سازی و زیرسازی سطح بام است. در این مرحله یک لایه محافظ و مقاوم با استفاده از مواد تخصصی ایجاد می‌شود تا بستر مناسبی برای اجرای مراحل بعدی فراهم گردد.

برای تقویت ملات زیرسازی، معمولاً از چسب مقاوم‌ساز بتن N50 استفاده می‌شود تا مقاومت کششی و سختی ملات افزایش یافته و از ایجاد ترک جلوگیری شود. در ادامه، هنگام تهیه ملات‌های سیمانی یا دوغاب شیب‌بندی، چسب و افزودنی B70 به ترکیب اضافه می‌شود تا ضریب چسبندگی افزایش یابد و همزمان خاصیت آب‌بندی ملات بهبود پیدا کند. این افزودنی با پر کردن خلل و فرج و کاهش احتمال ترک‌خوردگی، دوام سازه را در برابر رطوبت و شرایط محیطی بالا می‌برد.

پس از آماده‌سازی زیرسازی، مرحله آب‌بندی نهایی آغاز می‌شود. در این مرحله چسب و رزین Z90  روی سطح اجرا می‌شود. این محصول کاملاً بی‌رنگ بوده و با خاصیت نفوذپذیری بالا، سطح را در برابر نفوذ آب و رطوبت مقاوم می‌کند.

با اجرای صحیح این مراحل، سطح بام کاملاً ضد آب می‌شود و پایه‌ای ایده‌آل برای کاشت گیاهان و اجرای روف گاردن فراهم می‌گردد؛ نتیجه کار، یک بام سبز مقاوم، بادوام و زیبا خواهد بود.

نکات مهم آب بندی باغچه روف گاردن

برای دستیابی به یک روف گاردن بادوام و بدون مشکل نفوذ رطوبت، رعایت نکات زیر ضروری است:

• انتخاب عایق مناسب: از مواد عایق رطوبتی مقاوم، انعطاف‌پذیر و ضدترک استفاده کنید تا در برابر تغییرات دما و نشست سازه آسیب نبینند.

• آماده‌سازی سطح: قبل از اجرای عایق‌کاری، سطح بام را به‌طور کامل تمیز کرده و هرگونه ترک یا آسیب را ترمیم کنید.

• اجرای چندلایه: عایق‌کاری را در چند لایه انجام دهید و به‌ویژه به درزها، گوشه‌ها و محل اتصالات دقت بیشتری داشته باشید.

• حفاظت در برابر ریشه: از لایه‌های محافظ مقاوم به ریشه استفاده کنید تا نفوذ ریشه گیاهان باعث تخریب عایق نشود.

• سیستم زهکشی و شیب‌بندی: شیب مناسب و سیستم زهکشی کارآمد طراحی کنید تا آب اضافی به‌سرعت تخلیه شود و تجمع نیابد.

• تست نفوذ آب: پس از اتمام عایق‌کاری، حتماً تست آب‌بندی انجام دهید تا از عملکرد صحیح سیستم اطمینان پیدا کنید.

• بازرسی و نگهداری دوره‌ای: به‌صورت منظم سیستم عایق را بررسی کرده و در صورت نیاز، تعمیرات جزئی انجام دهید.

• توجه به شرایط اقلیمی: نوع عایق و روش اجرا را متناسب با شرایط آب‌وهوایی منطقه انتخاب کنید.

• انتخاب خاک و لایه محافظ: از خاک سبک و مناسب برای بام سبز استفاده کنید و حتماً لایه محافظ روی عایق قرار دهید تا از آسیب احتمالی جلوگیری شود.

حرف آخر

آب‌ بندی صحیح و اصولی، سنگ بنای ایجاد یک روف گاردن کارآمد و با دوام به شمار می‌رود. با انتخاب روش‌ها و مصالح مناسب برای این کار می‌توان از بروز مشکلات ناشی از نفوذ آب جلوگیری کرده و طول عمر این فضای سبز را تضمین نمود. همچنین، این فرایند باعث افزایش عمر مفید سقف شده و به بهبود کارایی انرژی ساختمان کمک می‌کند. روش‌های مختلفی برای آب بندی روف گاردن وجود دارد که در بخش‌های فوق به رایج‌ترین آنها پرداختیم.

منابع

https://www.mapei.com/sg/en/blog/detail/tech-talk/2020/08/26/types-of-waterproofing-membranes-for-roof-gardens-mapei-singapore

https://farnambaspar.com/en/blog/roof-garden-waterproofing/