معرفی روش های ترمیم ترک بتن

عوامل زیادی می‌توانند باعث ترک خوردن بتن شوند؛ اگرچه گاهی اوقات ترک‌ها بیشتر جنبه ظاهری دارند، اما در بسیاری از موارد نیز این ترک‌ها می‌توانند ناشی از یک ایراد ساختاری در سازه باشند که ایمنی آن را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ بنابراین، پس از مشاهده هرگونه ترک روی ساختمان خود، باید علت آن را شناسایی کرده و در سریع‌ترین زمان به ترمیم آن مشغول گردید.

بسته به علت و شدت ترک، روش‌های متعددی برای ترمیم آن معرفی شده است که در این مقاله به معرفی و بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

چرا بتن ترک می‌خورد؟

ترک خوردن بتن مسئله نسبتا پیچیده‌ای است که همیشه علت یکسانی ندارد. در اغلب موارد، تشخیص علت ترک خوردن بتن به بررسی کارشناسی نیاز دارد؛ پس از تشخیص علت، ترمیم ترک بتن نیز بسیار اصولی‌تر و ساده‌تر انجام خواهد شود. به طور کلی، بر اساس تحقیقات انجام شده، دلایل اصلی ترک بتن شامل موارد زیر است:

•   مشکلات اجرایی و نظارتی: حدود ۳۶ درصد از ترک‌ها به دلیل اشتباه در ساخت و ساز یا نظارت نامناسب ایجاد می‌شوند.
•   طراحی غیراصولی: تقریبا ۲۷ درصد از ترک‌ها ناشی از خطاهای طراحی مانند محاسبات نادرست هستند.
•  شرایط محیطی: عواملی مانند تغییرات دما، رطوبت و سایر شرایط جوی عامل ایجاد حدود ۲۱ درصد از ترک‌ها هستند.
•   کیفیت مصالح: حدود ۱۷ درصد از ترک‌ها به دلیل استفاده از مصالح نامرغوب یا ناسازگار با شرایط پروژه به وجود می‌آیند.

چرا ترمیم ترک بتن اهمیت دارد؟

ترک‌های بتن گاهی می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشند و اگر به موقع ترمیم نشوند، ممکن است به مشکلات بزرگ و هزینه‌های سنگین منجر گردند.
اولین قدم، ارزیابی میزان جدی بودن ترک است. به عنوان مثال، ترک‌های مویی که فقط در داخل خانه یا روی سطح بیرونی دیده می‌شوند، معمولا برای سازه کم خطر هستند؛ با این حال، پر کردن آن‌ها برای جلوگیری از نفوذ آب و آسیب‌های بیشتر ضروری است؛ اما ترک‌هایی که عرض آن‌ها بیش از ۶ میلی‌متر است و از داخل و خارج ساختمان قابل مشاهده هستند، باید توسط کارشناس بررسی شوند.
این ترک‌ها ممکن است نشان‌دهنده مشکلات ساختاری باشند که معمولا نیاز به اقدامات جدی‌تری دارند.

پر کردن ترک‌ها نه تنها از گسترش آسیب جلوگیری می‌کند، بلکه دوام و مقاومت بتن را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین، توجه به ترک‌ها و اقدام به موقع برای ترمیم آن‌ها، یک گام مهم در حفظ کیفیت و ایمنی سازه شما است.

مراحل ترمیم ترک بتن

برای ترمیم ترک‌ بتن چند گام ضروری وجود دارد که باید آن‌ها را به دقت و به ترتیب دنبال کنید. مهمترین نکته در پر کردن ترک‌ها، استفاده از یک ماده پرکننده انعطاف‌پذیراست که بتواند همراه با حرکت بتن کشیده شود و از باز شدن مجدد ترمیم جلوگیری کند. برای ترمیم ترک‌های کوچک (کمتر از ۶ میلی‌متر) باید مراحل زیر را دنبال نمایید:

۱- فرم‌دهی به ترک
ابتدا با استفاده از کاردک یا هر وسیله دیگر، ترک را به شکل یک برش زاویه‌دار به سمت داخل (شکل V معکوس) باز کنید. این کار باعث می‌شود سطح بیشتری برای چسبیدن ماده ترمیم‌کننده ایجاد گردد و از جدا شدن آن جلوگیری نماید.

۲- تمیز کردن ترک
هرگونه ماده اضافی و سست مانند سنگ ریزه یا گردوغبار را از داخل ترک خارج کنید. وجود این مواد مانع از چسبیدن مناسب درزگیر می‌شود و ترمیم ترک بتن دوام نخواهد داشت.

۳- پر کردن ترک با چسب ترک بتن (یا هر پر کننده دیگر)
چسب ترک بتن را با استفاده از یک کاردک یا ابزار مناسب دیگر داخل ترک بمالید. بسته به اندازه ترک، می‌توانید از، تفنگ مخصوص چسب، تیوب درزگیر، بطری یا… نیز برای اعمل چسب استفاده کنید. در ادامه مقاله، با انواع ترمیم‌کننده ترک بتن آشنا می‌شویم.

ترمیم ترک‌های عمیق‌تر (بیش از ۶ میلی‌متر)
برای ترک‌های عمیق‌تر، مراحل اول و دوم همچنان باید انجام شوند. با این حال، قبل از پر کردن نهایی، باید عمق ترک را (تا رسیدن به سطح ۶ میلی‌متری) با یک چسب ماستیک پر کنید و سپس مرحله نهایی ترمیم را انجام دهید.

بهترین مواد و روش‌های ترمیم ترک بتن

خوشبختانه روش‌های زیادی برای ترمیم ترمیم ترک بتن معرفی شده است. البته انتخاب هر یک از این روش‌ها، به نوع ترک و شرایط محیطی محل زندگی شما بستگی دارد. توصیه می‌شود ابتدا با یک کارشناس مشورت کرده و با انتخاب روش مناسب و اجرای دقیق، ترک‌های بتن را ترمیم کرده و از گسترش آسیب جلوگیری نمایید. بعضی از کاربردی‌ترین روش‌های ترمیم بتن ترک خورده شامل موارد زیر است:

۱. تزریق چسب ترک بتن
چسب‌های ترک بتن که معمولا از جنس اپوکسی ساخته می‌شوند، برای ترمیم ترکهای سطحی بتن بسیار مناسب هستند؛ اگرچه به عنوان یک روش مکمل برای ترمیم ترک‌های بزرگ نیز استفاده می‌شوند. اپوکسی به دلیل مقاومت فشاری، کششی و چسبندگی بالا، می‌تواند ترک‌هایی به عرض ۵ میلی‌متر را نیز پر کند. این ماده تحت فشار تزریق می‌شود و حتی قسمت‌های عمیق ترک را نیز پر می‌کند.

۲. تزریق چسب پلی‌یورتان
پلی یورتان نیز به عنوان نوعی چسب ترک بتن شناخته می‌شود و برای ترمیم ترک‌های غیرساختاری در مناطق مرطوب ایده‌آل است. پلی‌یورتان پس از تزریق، ۲ تا ۴۰ برابر حجم اولیه خود منبسط می‌شود و ترک‌ها را به طور کامل پر می‌کند. این ماده به دلیل خاصیت ارتجاعی، برای ترک‌های متحرک نیز مناسب است.

۳. مسیریابی و آب‌بندی
این روش بیشتر برای ترک‌های مویی استفاده می‌شود. پس از تمیز کردن و باز کردن ترک به شکل V معکوس، درز باید با مواد درزگیر و عایق مناسب مانند مواد سیلیکون، پلی سولفید و… پر شود. این روش ساده است و به تجهیزات خاصی نیاز ندارد.

۴. پر کردن ترک با رزین یا سیمان هیدرولیک
برای ترمیم ترک بتن نسبتا پهن‌ و بزرگ، می‌توان از موادی مانند سیمان هیدرولیک یا چسب‌های بتن پلی وینیل استفاده کرد. این روش سریع و آسان است و از نفوذ آب جلوگیری می‌کند.

۵. دوخت زدن
این روش برای بازگرداندن مقاومت کششی در اطراف ترک استفاده می‌شود. با ایجاد سوراخ‌هایی در دو طرف ترک و نصب گیره‌های فلزی، ترک ترمیم می‌شود. گیره‌ها با استفاده از دوغاب اپوکسی در جای خود ثابت می‌شوند.

۶. سوراخ‌کاری و پلاکینگ
این روش برای ترک‌های عمودی و مستقیم مناسب است. با ایجاد سوراخ‌هایی به قطر ۵۰ تا ۷۵ میلی‌متر در طول ترک و پر کردن آن‌ها با اپوکسی، ترک ترمیم می‌شود.

۷. ایجاد درزهای کنترل
در برخی موارد، برای جلوگیری از گسترش ترک، نیاز به ایجاد درزهای کنترل مانند درزهای انبساطی است. این درزها به بتن اجازه می‌دهند تا در برابر تغییرات دما و رطوبت انعطاف داشته باشد.

۸. تقویت با میلگرد
برای ترک‌های سازه‌ای، می‌توان از میلگردهای اضافی استفاده کرد. با ایجاد سوراخ‌هایی در دو طرف ترک و نصب میلگرد، مقاومت سازه افزایش می‌یابد.

ترمیم ترکهای سطحی بتن

ترک‌های سطحی معمولا ساختاری نیستند و به طور مستقیم به ایمنی ساختمان آسیب نمی‌زنند؛ اما به این معنا نیست که نیازی به ترمیم ندارند. زیرا به مرور زمان، با نفوذ رطوبت آسیب‌پذیرتر شده و رشد خواهند کرد. برای ترمیم ترک بتن سطحی می‌توانید از مواد زیر استفاده کنید:

•   تزریق چسب اپوکسی
•   تزریق چسب پلی یورتان
•   آب ‌بندی با مواد عایق مانند چسب ماستیک و سیلیکون
•   پر کردن ترک با سیمان هیدرولیکی
•  استفاده از رزین پلی وینیل

ترمیم ترک بتن سقف

ترک‌های سقف می‌توانند شامل ترک‌های سطحی و در بعضی موارد ترک‌های ساختاری باشند. ترک‌ها گاهی ممکن است هیچ نشانه قابل رویتی نداشته باشند و تنها با نشت آب زیاد متوجه آن شوید. به طور کلی، توصیه می‌شود هنگام تشخیص ترک در سقف، حتما با یک کارشناس مشورت کنید تا علت دقیق آن مشخص گردد. برای ترمیم ترک بتن سقف می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

۱- آماده‌سازی ناحیه تعمیر
ابتدا هرگونه آشغال، خاک، برگ یا مواد دیگر را از ناحیه ترمیم پاک کنید. با استفاده از برس سیمی یا کاردک، بتن‌های کنده شده یا پوسته پوسته شده را از ناحیه خارج نمایید. مراقب باشید تا بتن سالم را بی‌جهت حذف نکنید.

۳. باز کردن ترک‌ها (در صورت نیاز)
برای ترک‌هایی که بیش از اندازه مویی هستند، می‌توانید ترک را به شکل V باز کنید. این کار سطح بیشتری برای پر کردن مواد ترمیم‌کننده ایجاد کرده و استحکام و چسبندگی آن را افزایش می‌دهد.

۴- ترمیم ترک و سوراخ‌ها
در این مرحله باید ترک‌ها با ماده پرکننده مناسب پر شوند؛ اما روش ترمیم بستگی به شدت آسیب دارد. در ادامه نحوه ترمیم ترک‌های کوچک و بزرگ سقف را توضیح می‌دهیم:

•  ترمیم ترک‌های کوچک سقف (تا ۶ میلی‌متر): یک درزگیر باکیفیت مانند چسب ترک بتن اپوکسی یا پلی یورتان انتخاب کنید. برای چسبندگی بهتر، یک پرایمر مناسب را روی ترک تمیز و خشک بمالید. سپس با استفاده از تفنگ درزگیر، ترک را به طور کامل پر کنید و مطمئن شوید که تمام ترک پوشیده شده است. سطح درزگیر را با کاردک صاف کنید و اجازه دهید کاملا خشک شود.
•   ترمیم ترک‌های بزرگ سقف (بیش از ۶ میلی‌متر): برای ترک‌های بزرگ از مواد ترمیم‌کننده قوی مانند سیمان هیدرولیک یا ترکیبات رزینی پلی وینیل استفاده کنید. ناحیه ترک را کمی با آب مرطوب کنید تا چسبندگی مواد ترمیم‌کننده بهبود یابد. مواد ترمیم‌کننده را به طور محکم داخل ترک فشار دهید تا تمام فضای خالی پر شود. از کاردک برای صاف‌کردن سطح استفاده کنید. پس از پر کردن ترک، سطح را صاف کرده و اجازه دهید مواد کاملا خشک شوند.

ترمیم ترک بتن کف

ترمیم ترک‌های بتن کف معمولا پیچیدگی زیادی ندارد؛ زیرا در اغلب موارد این ترک‌ها ساختاری نیستند و صرفا به دلیل شرایط محیطی یا فشار مداوم (مانند عبور دائم خودروها در پارکینگ) رخ می‌دهند. برای ترمیم ترک بتن کف می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

•  استفاده از چسب ترک بتن پلی‌یورتان: برای ترک‌های کوچک و متوسط، از چسب پلی یورتان که انعطاف‌پذیری بالایی دارند استفاده کنید.
•   تزریق چسب رزین اپوکسی: برای ترک‌های عمیق و باریک، چسب اپوکسی را تزریق کنید تا ترک را پر کرده و استحکام بتن را افزایش دهید.
•  ترمیم با ملات: برای ترک‌های سطحی، از ملات‌های تعمیری مخصوص بتن استفاده کنید تا ترک‌ها را پر کرده و سطح را صاف نماید.
•   آب‌بندی با مواد الاستومری: برای جلوگیری از نفوذ آب، می‌توانید از مواد الاستومری مانند ماستیک برای آب‌بندی ترک‌ها استفاده کنید.
•   ترمیم با سیمان هیدرولیک: برای ترک‌های عمیق‌تر، از سیمان هیدرولیک به عنوان ماده ترمیم‌کننده استفاده نمایید.

ترمیم ستون بتنی ترک خورده

ترمیم ستون بتنی ترک خورده به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:

•   ترمیم سطحی یا زیبایی: برای آسیب‌های موضعی و ظاهری استفاده می‌شود.
•   ترمیم سازه‌ای: برای تقویت ستون‌های آسیب‌دیده و افزایش عملکرد باربری آن‌ها به کار می‌رود.

از آنجا که ستون‌ها، مهمترین نقش را در تحمل بار ساختمان بازی می‌کنند، تشخیص نوع ترک بسیار مهم است؛ زیرا در صورت وجود ترک‌های ساختاری، ایمنی ساختمان به شدت پایین خواهد آمد. روش‌های ترمیم ترک بتن ستون در هر یک از حالت‌های زیر به روش‌های زیر انجام می‌شود:

۱- ترمیم ترک‌های غیرساختاری ستون

•  تزریق چسب اپوکسی: این روش برای ترک‌های ثابت و غیرمتحرک بسیار موثر است. اپوکسی تحت فشار به داخل ترک تزریق می‌شود و بتن را به هم متصل می‌کند.
•   آب‌بندی: برای ترک‌هایی که نیاز به آب‌بندی دارند اما تاثیر ساختاری ندارند، از درزگیرهای انعطاف‌پذیر مانند ماستیک استفاده می‌شود.

۲- ترمیم ترک‌های ساختاری ستون

•  تقویت سازه‌ای: در مواردی که ستون‌ها ضعیف یا فرسوده هستند، تقویت سازه‌ای انجام می‌شود. این کار شامل اضافه کردن ستون‌های کمکی یا حلقه‌های برشی برای افزایش ظرفیت باربری و پایداری است.
•  پوشش ستون: برای ستون‌های آسیب‌دیده، از پوشش استفاده می‌شود. در این روش، ستون با بتن یا مواد کامپوزیتی مانند الیاف کربن یا فایبرگلاس پوشانده می‌شود تا مقاومت و ظرفیت باربری افزایش یابد.
•  دوختن ترک: برای ترک‌های ساختاری بزرگ، از روش دوختن استفاده می‌شود. در این روش، سوراخ‌هایی در دو طرف ترک ایجاد شده و گیره‌های فلزی U شکل با گروت پر می‌شوند. این کار مقاومت کششی ستون را بازمی‌گرداند.

جمع بندی

بتن به عنوان یک مصالح بسیار قوی و مستحکم، وظیفه تحمل بارهای ساختمان را بر عهده دارد و در صورت بروز ترک در آن، ممکن است ایمنی ساختمان به شدت تحت تاثیر قرار گیرد. ترک‌ها می‌توانند در اثر عواملی مانند طراحی نادرست، اجرا و نظارت نامناسب، شرایط محیطی یا مصالح نامرغوب ایجاد شوند. به همین علت، در صورت مشاهده ترک، باید سریعا علت آن را شناسایی کرده و آن را برطرف نمایید.

برای ترمیم ترک بتن روش‌های متعددی وجود دارد که می‌توان از تزریق چسب اپوکسی، تزریق پلی یورتان، آب‌بندی، دوخت زدن، سوراخ‌کاری و پلاکینگ، سیمان هیدرولیک، تقویت با میلگرد و… نام برد.
تشخیص اینکه ترک ایجاد شده ساختاری است یا سطحی، تاثیر مهمی در انتخاب بهترین روش ترمیم بتن ترک خورده خواهد داشت.

چنانچه به مشاوره و راهنمایی بیشتری در این مورد نیاز دارید کافیست با شماره 54613000-021 تماس بگیرید و یا فرم مشاوره را تکمیل نمایید تا کارشناسان ما با شما تماس بگیرند.